Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 1973. Τέσσερις – πέντε 15χρονοι μαθητές από το γυμνάσιο Μοσχάτου συζητάγαμε μεταξύ μας και αναρωτιόμασταν:
-Ρε σεις τι γίνεται εκεί πάνω στο Πολυτεχνείο;
-Έχω ακούσει ότι κάποιοι φοιτητές το έχουν καταλάβει και ζητάνε να πέσει η «κυβέρνηση».
-Ρε δεν πάμε το απόγευμα να δούμε τι τρέχει;
-Ναι, ναι να πάμε.
Και έτσι κατά τις 5 η ώρα ξεκινήσαμε, εγώ, ο Δημήτρης Τ., ο Δημήτρης Ι, ο Μιχάλης Κ...,ο Βασίλης Χ..., με το τραίνο για να δούμε από κοντά τους «ταραξίες» και να συμμετάσχουμε στο γεγονός. Όταν πλησιάζαμε κοντά στο Πολυτεχνείο βλέπαμε κάποιους να έχουν σταματήσει λεωφορεία και να τα ζωγραφίζουν αλλά και ακούγαμε διάφορα συνθήματα όπως «Κάτω η Χούντα», «Ψωμί,Παιδεία,Ελευθερία» που μας ξένιζαν αλλά και μας δημιουργούσαν μια φούντωση πατριωτική χωρίς να πολυκαταλαβαίνουμε το γιατί. Όταν πλησιάσαμε την πύλη του Πολυτεχνείου από τα μεγάφωνα ακούγονταν το «Πότε θα κάνει Ξαστεριά» και χωρίς να το σκεφτούμε αμέσως όλοι μας αρχίσαμε να τραγουδάμε και να νοιώθουμε την ένταση να ανεβαίνει στο πρόσωπό μας. Σε λίγο αρχίσαμε μαζί με τους χιλιάδες άλλους που ήταν εκεί να φωνάζουμε συνθήματα κατά της χούντας αλλά και να συνειδητοποιούμε ότι κάτι σαν επανάσταση γινόταν στον χώρο αυτό. Τελικά κατά τις 7 η ώρα αποφασίσαμε να φύγουμε για να γυρίσουμε σπίτια μας αφού δεν είχαμε πει τίποτα στους γονείς μας και το κατσάδιασμα ήταν σίγουρο. Την ώρα που φτάναμε στη πλατεία Ομονοίας για να πάρουμε το τρένο είδαμε από μακρυά καπνούς και αναλαμπές να πέφτουν στους δρόμους και τρέξαμε γρήγορα να φύγουμε, γιατί τότε κατανοήσαμε τον τρόμο που επέβαλε η «κυβέρνηση» εκείνη στους πολίτες της. Μια φασιστική ΧΟΥΝΤΑ που σκλάβωνε την Ελλάδα και την «οδηγούσε» σε δρόμους καταστροφικούς.»
Κάπως έτσι μου διηγήθηκε, πολλές φορές, ο άντρας μου την εμπειρία του από την εξέγερση του Πολυτεχνείου και κάθε φορά έσφιγγε τα χείλη του, λες και είχε μετανιώσει, όχι που πήγε, αλλά που δεν έμεινε εκεί μέχρι το τέλος της εξέγερσης. Και καλά, ποιός μπορεί να κατηγορήσει 15χρονα γιατί έφυγαν; Αλλά και ποιός μπορεί να ξεχάσει όλους αυτούς τους φοιτητές που έμειναν και υπέμειναν την βαρβαρότητα και βία ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος; Ποιός δεν νοιώθει ευγνωμοσύνη για την ελευθερία που μας ξαναέφεραν αυτά τα παιδιά;
Εκείνα τα γενναία αγόρια και κορίτσια που στα καλύτερα τους χρόνια, αντί να γυρνάνε στις καφετέριες και τα μπαράκια, βγήκαν στους δρόμους και στα προαύλια των σχολών τους παλεύοντας με αστυνομικούς και με τανκς. Που αφύπνισαν και τον υπόλοιπο λαό μας με τα συνθήματα και τα τραγούδια τους. Που επαναστάτησαν με μόνο όπλο το κουράγιο τους και την ελληνική ψυχή τους.
Εκείνους τους φοιτητές και φοιτήτριες που δεν υποχώρησαν στα δακρυγόνα και τα γκλομπς αλλά και ούτε στα πιστόλια και τις σφαίρες.
Κανείς μεγάλος που έζησε εκείνα τα γεγονότα δεν πρέπει να τα ξεχάσει και να μην τα μεταφέρει στα παιδιά του και τα εγγόνια του.
Όλοι μας πρέπει να θυμόμαστε τις εικόνες από τις ημέρες του ξεσηκωμού και να μην φοβόμαστε να τις δείχνουμε στους νέους και νέες εξηγώντας τους τα οράματα και τις ελπίδες εκείνων των νεολαίων.
Γιατί όπως είπε και ο Μίλαν Κούντερα,
« Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία, είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη."
Ας πάψουμε να θεωρούμε την 17η Νοέμβρη σαν μια απλή σχολική γιορτή γιατί μια τέτοια γιορτή λίγοι λαοί έχουν να επιδείξουν. Δεν μπορεί κάποιοι να πεθαίνουν για το κοινό συμφέρον και οι υπόλοιποι μετά από λίγα χρόνια να θυμούνται αμυδρά τις πράξεις και τα έργα των.
Και ειδικά σήμερα που ο κόσμος μας γίνεται σκληρός, κυνικός και αδιάφορος. Σήμερα που οι άνθρωποι, μέσα στα τόσα προβλήματα τους έχουν ανάγκη από ανθρώπινους φάρους να τους οδηγούν σε λιμάνια αγωνιστικότητας, ελπίδας και αλλαγής.
Σήμερα 36 (Σ.Σ 38) ολόκληρα χρόνια μετά, ο λαός μας και η νεολαία μας κυρίως είναι και πάλι σε μια κατάσταση εγρήγορσης. Όχι βέβαια για ελευθερία ή δημοκρατία, αφού εδώ και πολλά χρόνια ζούμε σε μια χώρα με νόμιμη κυβέρνηση και με δημοκρατικούς θεσμούς. Είναι σε μια κατάσταση όμως που ο κόσμος δυσκολεύεται πολύ να τα φέρει πέρα, η ελληνική οικογένεια απειλείται από πολλούς κινδύνους, η νεολαία μας βρίσκεται αντιμέτωπη με την αδιαφορία, το αβέβαιο εργασιακό μέλλον αλλά και την απαξίωση της Παιδείας μας. Σήμερα πολλά από τα συνθήματα εκείνης της εποχής είναι συνθήματα που εκφράζουν τις καθημερινές μας ανάγκες και τις αγωνίες μας για το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας.
Τι πιο επίκαιρο από το «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» αφού και σήμερα όλο και περισσότεροι ζητάνε Ψωμί (εργασία),Παιδεία (σύγχρονη και δωρεάν εκπαίδευση),Ελευθερία (ανθρώπινη και αξιοπρεπή ζωή).
Τι πιο κατάλληλο να εκφράσει τα αδιέξοδα των νέων και δημιουργών του μέλλοντος, από το «Αυτή η γη είναι δική μας», όταν βλέπουν, με αηδία, να πουλιούνται ακόμα και τα δάση μας και η γη μας με μόνο κίνητρο το χρήμα.
Ποιος μπορεί να μην θεωρήσει το σύνθημα «Αντισταθείτε» σύγχρονο και πραγματικό όταν η μέση οικογένεια στην Ελλάδα δέχεται τον στραγγαλισμό των τραπεζών και φορτώνεται με τα ελλείμματα των διαφόρων καρεκλοκενταύρων της εξουσίας.
Πραγματικά όταν κάποιος θέλει πραγματικά να είναι ενεργός πολίτης και να κοιτάζει τα παιδιά του στα μάτια, τότε δεν μπορεί να αφήνει πίσω του τις θυσίες και τους αγώνες εκείνων των παιδιών αλλά πρέπει να τις έχει μπροστά του και να εφαρμόζει τα διδάγματα που αυτά με την αυτοθυσία τους του πρόσφεραν.
Και εσείς σημερινοί νέοι και νέες, που αύριο θα κυβερνήσετε αυτόν τον τόπο, ζητήστε να μάθετε για το Πολυτεχνείο, πληροφορηθείτε τα γεγονότα και τις καταστάσεις και αφομοιώστε τα συνθήματα εκείνα ώστε το μέλλον σας να γίνει πιο λαμπερό και πιο ανθρώπινο. Και αν η γενιά εκείνη μεγάλωσε και πιθανόν πολλοί να ξέχασαν και δεν θέλουν να τα θυμηθούν μην αφήσετε να σας επηρεάζουν αρνητικά γιατί σε αυτή τη ζωή τίποτα δεν χαρίζεται αλλά κατακτιέται με αγώνες και θυσίες.
Πάρτε τους γονείς σας από το χέρι και πηγαίνετε μια βόλτα, στις 17 του Νοέμβρη, στο Πολυτεχνείο, έτσι για να νοιώσετε το πάθος και την ένταση που εμπνέει ο χώρος. Κι αν οι γονείς σας δεν μπορούν ή δεν θέλουν, κανονίστε το με τους φίλους σας.
Εξ άλλου εσείς θα πρέπει να ρυθμίζετε τη ζωή σας και να διαμορφώνετε το αύριο της χώρας.
(Αναδημοσίευση από το φύλλο της "ΠΟΛΗΣ ΟΡΑΜΑ" Νοεμβρίου 2009. Αρθρο της Μαρίας Γιουρμετάκη-Τουφεξίδου, δασκάλας 1ου δημοτικού σχολείου Μοσχάτου.)
Πολύ καλά τα λέτε, κυρία Γιουρμετάκη. Και η αφηγήσή σας είναι πραγματικά παραστατικότατη. Αν και δεν έζησα καν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου (γεννήθηκα 5 χρόνια αργότερα), πραγματικά θαυμάζω το θάρρος και το κουράγιο των νέων εκείνης της εποχής που με τόλμη, θάρρος και περίσσιο κουράγιο, στάθηκαν μπροστά στα τανκς γράφοντας ιστορία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓυρνώντας το ρολόι του χρόνου ακόμη πιο πίσω, είναι επίσης αξιοθαύμαστος ο τρόπος που οργανώθηκαν οι Έλληνες το 1821 για να κατατροπώσουν τον τουρκικό ζυγό. Και αν συνυπολογίζει κανείς το γεγονός οτι τότε δεν υπήρχαν ούτε κάν τα στοιχειώδη Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, είναι σχεδόν μαγικό το ότι η ιδέα της Επανάστασης διαδώθηκε από στόμα σε στόμα.
Δυστυχώς σήμερα η κατάσταση είναι αντιστρόφως ανάλογη. Ο μέσος Έλληνας πολίτης έχει τη δυνατότητα να ενημερωθεί και να επικοινωνήσει γενικότερα από δεκάδες μέσα. Μερικά από αυτά είναι η κλασική τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τα κινητά τηλέφωνα, το διαδίκτυο. Οι ειδήσεις, οι γνώμες και οι ιδέες γενικότερα ταξιδεύουν με αστραπιαία ταχύτητα! Κι ενώ δεν υπάρχει ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ που να μην έχει ενημερωθεί για το τι συμβαίνει, ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ που να μην έχει αγανακτίσει με τον καταιγισμό μέτρων που πέφτει επάνω στις πλάτες του (εξαιρούνται κομματόσκυλα, βολεμένοι και λαμόγια γενικότερα), επικρατεί μια αδράνεια άνευ προηγουμένου.
Φαίνεται πως ο καναπές μας είναι τόσο αναπαυτικός που πραγματικά είναι πάρα πολύ δύσκολο να τον αποχωριστούμε. Και ζούμε την κατάρρευση της χώρας μας, την ΚΑΤΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΑΣ, μέσα από τα ΜΜΕ και αδιαφορούμε σε τέτοιο βαθμό, σαν να συμβαίνουν σε άλλη χώρα και όχι στη δική μας. Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω. Κάθομαι και αναρρωτιέμαι ώρες ολόκληρες και δεν μπορώ να βγάλω άκρη.
Φαντάζεστε να υπήρχαν π.χ. τα sites κοινωνικής δικτύωσης ή τα blogs την εποχή της επανάστασης; Πόσο πιο γρήγορα θα είχε διαδωθεί το μήνυμα της Ελευθερίας; Πόσο πιο γρήγορα θα είχε ξεσηκωθεί ο κόσμος; Σε χρόνο dt, που λένε και οι "φίλοι" μας οι Γάλλοι...
Εμείς σήμερα έχουμε τη γνώση, έχουμε τον τρόπο να τη διαδώσουμε αλλά μας λείπει ένα βασικό συστατικό, κάτι που οι πρόγονοί μας διέθεταν σε μεγάλο βαθμό: την ΨΥΧΗ! Mας λείπει η ΨΥΧΗ, το σθένος, το κουράγιο, η τόλμη, η δύναμη να διεκδικήσουμε ΤΑ ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ. Έχω αρχίσει να πιστεύω ότι από εδώ και πέρα το οτιδήποτε θα συμβεί απλά ΘΑ ΜΑΣ ΑΞΙΖΕΙ. Και ντρέπομαι. Ντρέπομαι γι' αυτά που θα συμβούν και θα με βαραίνουν. Ντρέπομαι να κοιτάξω ένα 10χρονο παιδί στα μάτια, γιατί αργότερα θα έρθει και θα μου πει: "Γιατί τους ψήφισες; Γιατί υποθήκευσες το μέλλον μου; Γιατί δεν αντιστάθηκες;"
Μετά τη γενιά του Πολυτεχνείου, η γενιά της ντροπής... Η γενιά της κατάντιας, του ωχαδερφισμού, της βόλεψης και της νοοτροπίας "ok, μωρέ, ας ξεσηκωθούν οι άλλοι κι αν δω ότι γίνανε πολλοί θα πάω κι εγώ..."
Δυστυχώς, βρίσκουν και τα κάνουν, και -στην τελική- καλά μας κάνουν... Αφού ακόμη δεν έχουμε βρει τον ΟΠΟΙΟΝΔΗΠΟΤΕ τρόπο να πούμε ΟΧΙ σ' αυτούς που μας στερούν τα εισοδήματά μας, την προσωπική μας περιουσία, την παιδεία μας, την υγεία μας, την ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ μας, τον βιασμό της ψυχής μας, καλά μας κάνουν. Αφού προτιμάμε τη ζεστασιά του σπιτιού μας και για μας αποτελεί πιο σημαντικό γεγονός το ποιος αποχώρησε από το "Dancing on Ice" παρά το τι θα μας συμβεί αύριο, καλά μας κάνουν...
Γενιά του Πολυτεχνείου... Όχι εσείς που "αντισταθήκατε" εκ του ασφαλούς, γίνατε πολιτικοί, κάνατε περιουσίες και τώρα το παίζετε μάγκες, εσείς που ΔΩΣΑΤΕ ΤΟ ΑΙΜΑ ΣΑΣ για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, εσείς που τα ονόματά σας ακούγονται με βροντερή φωνή από τα στόματα των μαθητών σε κάθε σχολική γιορτή της 17 Νοέμβρη, εσείς οι αφανείς ΗΡΩΕΣ που αφήσατε πίσω υο γονείς μαυροφορεμένους πίσω από κλειστά παράθυρα με μια φωτογραφία σας στο χέρι, κάντε μου μια χάρη, σας παρακαλώ. ΣΗΚΩΘΕΙΤΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΑΦΟ ΚΑΙ ΦΤΥΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΟΥΤΡΑ ΜΠΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΛΘΟΥΜΕ...